Paweł Mendik
Specjalista rolnictwa precyzyjnego
„Rolnictwo precyzyjne” to dość nowy i mało znany wycinek polskiej gospodarki. Proszę o przybliżenie tego terminu.
Rolnictwo precyzyjne jest to nowoczesny sposób gospodarowania polegający na:
- wykorzystaniu systemów pozycjonowania GPS, satelit, dronów do zbierania danych na temat pól, kondycji roślin, plonów – system pozwala na podejmowanie bardziej przemyślanych decyzji dotyczących uprawy;
- wykorzystywaniu zebranych danych, tworzeniu map zmiennej aplikacji i precyzyjne dawkowanie środków ochrony roślin oraz nawozów w takich ilościach, jakich potrzebuje roślina;
- wykorzystywaniu systemów GPS do automatycznego prowadzenia maszyn i ciągników po zadanym torze jazdy, aby wyeliminować podwójne obrabianie tej samej powierzchni.
Kiedy powstały pierwsze w Polsce gospodarstwa stosujące rolnictwo precyzyjne? Jak szybko rozwija się ten typ rolnictwa i ile obecnie mamy w Polsce tego typu gospodarstw?
Pierwsze gospodarstwa rolne w Polsce zostały wyposażone w systemy rolnictwa precyzyjnego w 2007-2008 roku, na początku zainteresowanie było ze strony dużych przedsiębiorstw rolnych. Obecnie wiele nowych maszyn oraz ciągników jest już seryjnie wyposażonych w jakieś systemy GPS. Każdy duży producent ciągników ma teraz w ofercie systemy rolnictwa precyzyjnego. Coraz więcej rolników jest już przekonanych do stosowania tych systemów, niestety barierą dla wielu jest cena zakupu takich systemów, choć stopa zwrotu jest dość szybka – ok. 2 lat.
Jakie są największe zalety tworzenia i prowadzenia gospodarstw opartych na rolnictwie precyzyjnym?
Wraz ze wzrostem zaludnienia na świecie wzrasta zapotrzebowanie na żywność. Niestety areały pól uprawnych mają ograniczoną powierzchnię. Aby sprostać zapotrzebowaniu ludzkości na żywność konieczna jest intensyfikacja produkcji przy jednoczesnym utrzymaniu konkurencyjnych cen. Wprowadzenie systemów rolnictwa precyzyjnego pozwala na zwiększenie plonów przy jednoczesnej minimalizacji kosztów produkcji. Efekt ten możliwy jest dzięki precyzyjnemu dawkowaniu nawozów i środków ochrony roślin. Dawki środków chemicznych uzależnione są od wielu czynników, takich jak gatunek rośliny, faza jej wzrostu, klasa gleby itp. Gospodarstwa wykorzystujące systemy rolnictwa precyzyjnego stają się bardziej konkurencyjne na rynku Polskim i Europejskim.
Jakie największe wyzwania czekają na rolników chcących prowadzić rolnictwo precyzyjnego?
Głównym wyzwaniem dla rolników chcących stosować rolnictwo precyzyjne jest zmiana świadomości samych rolników. Często wśród tradycyjnych rolników występuje przekonanie, że głównym elementem odpowiadającym za plon jest nawóz. W praktyce często spotykam się z przypadkami, gdzie mimo zastosowania nawozu – efektów brak, spowodowane jest to nieodpowiednim Ph gleby lub brakiem fosforu, potasu. Często rolnicy nawet nie wiedzą, jaką zasobność w pierwiastki mają ich gleby, nie robią badań gleby. Nie zawsze też w pierwszym roku wykorzystywania systemów rolnictwa precyzyjnego przynosi ono wymierny efekt, ale chodzi o to, aby zbierać dane historyczne, co pozwala na podejmowanie trafniejszych decyzji w latach następnych, oraz uregulować warunki glebowe.
Który typ rolnictwa precyzyjnego jest w Polsce najpopularniejszy i jaki ma największy potencjał?
Najpopularniejszymi systemami rolnictwa precyzyjnego wykorzystywanymi w Polsce są systemy sterowania automatycznego maszyn, gdzie ciągnik jest prowadzony za pomocą systemu GPS z dokładnością nawet 2,5 cm. Pozwala to na wyeliminowanie nakładek, tj. części powierzchni pola uprawionej kilka razy. Coraz popularniejsze też stają się systemy kontroli sekcji opryskiwacza, pozwalające uniknąć kilkukrotnego oprysku tej samej części pola. Przynosi to nie tylko korzyści rolnikowi, ale także środowisku naturalnemu.
Czy państwo polskie, rękami MRiRW, ma odpowiednie narzędzia – a jeśli tak, to czy je stosuje – aby popularyzować wśród polskich rolników rolnictwo precyzyjne?
Na razie nie ma żadnych instrumentów ze strony państwa Polskiego wspierających polskich rolników w dziedzinie rolnictwa precyzyjnego. Głównym powodem stosowania tej technologii przez rolników jest kalkulacja ekonomiczna.
W jaki sposób Unia Europejska wspomaga europejskich rolników stosujących rolnictwo precyzyjne? Czy polscy rolnicy również korzystają z tej pomocy udzielanej przez fundusze unijne?
W najnowszym rozdaniu środków z PROW 2014-2021 jest szansa na uzyskanie środków na zakup systemów rolnictwa precyzyjnego w ramach modernizacji gospodarstw rolnych, niestety do dziś program nie wystartował.
