Dr n. wet. Monika Skowron
Starszy Inspektor Weterynaryjny ds. zdrowia zwierząt i zwalczania chorób zakaźnych zwierząt
Zaspokajanie potrzeb wynikających z zachowania się zwierząt jest równie ważne dla ich dobrego zdrowia, co zaspokajanie potrzeb bytowych. Produkcja zwierzęca, bez względu na gatunek czy wielkość stada, oparta na zasadach spełnienia wymagań dla dobrostanu zwierząt pozwala na utrzymywanie zwierząt w dobrym zdrowiu i kondycji, redukcji strat wynikających ze słabych przyrostów masy ciała zwierząt, upadków oraz leczenia, jak również zużycia pasz ponad zakładane normy.
Dobrostan zwierząt a właściwie spełnienie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich – inaczej nazywane normami ochrony – wskazane są w przepisach prawa Unii Europejskiej, przepisach krajowych oraz zaleceniach branżowych dla chowu i hodowli zwierząt.
Normy ochrony opracowane zostały na podstawie kilkudziesięcioletnich doświadczeń hodowców w połączeniu z badaniami naukowymi oraz obserwacjami z etologii czyli badań nad zachowaniem zwierząt. Już na etapie projektowania uwzględniane są warunki techniczne budynku inwentarskiego w zależności od planowanej produkcji i jej wielkości. Na tym etapie zapada decyzja o tym co będzie utrzymywane, w jakiej ilości i do jakiego wieku – normy powierzchni w przeliczeniu na jedną sztukę lub w kg na m² (dla tuczu brojlerów) są dokładnie określone
Jak zaprojektować budynki inwentarskie?
- Wysokość pomieszczeń musi być uwzględniona dla określenia wydolności wentylacji w obiekcie tak, aby poziom tak zwanych gazów szkodliwych mierzonych na wysokości głowy zwierząt nie przekraczał ustanowionych norm;
- Rodzaj materiału do budowy i izolacji budynku powinien być odporny na zasiedlanie ścian i stropów przez gryzonie i insekty, które niepokoją lub płoszą zwierzęta;
- Utrzymywanie zwierząt w obiektach bez okien lub z oknami wymaga montażu oświetlenia z funkcją ściemniania imitującą fazę zmierzchową, pozwalającą na adaptację do zmiany otoczenia z zaciemnionej na jasną;
- Dobór urządzeń do karmienia i pojenia, ich wielkość i pojemność oraz wysokość na której są umieszczone, dostępność do wody i karmy;
- Wyposażenie dodatkowe obiektu między innymi w grzędy i ściółkę do zaspokajania potrzeby grzebania dla kur czy elementy ruchome do zabawy w kojcach dla świń.
Wyposażenie, które nie jest wymagane prawnie a wpływa na poprawę ogólnej kondycji zwierząt jest równie istotne, jako przykład: w stadach bydła utrzymywanych w systemie na uwięzi oraz wolnostanowiskowym istotne jest montowanie urządzeń tzw. czochradeł do zaspokajania potrzeby ocierania się o stałe, szorstkie elementy np. drzewa w celu oczyszczenia sierści i skóry z brudu czy owadów.
Zaspokajanie potrzeb wynikających z zachowania się zwierząt jest równie ważne dla ich dobrego zdrowia co zaspokajanie potrzeb bytowych.
W zakresie szeroko rozumianego dobrostanu zwierząt ważna współpraca hodowcy z Powiatowym Lekarzem Weterynarii właściwym dla miejsca lokalizacji gospodarstwa, na każdym etapie produkcji zwierzęcej zaczynając od fazy projektu budynku po etap produkcji.
